Anket Sonuçları

Seçimlere yaklaşık bir yıl kaldı. Araştırma şirketlerinin anketlerini takip ediyorum. Sadece partilerin oy oranları değil, ülke gündemine ait sonuçları da ilgiyle izliyorum. Partilerin oy oranlarıyla ilgili sonuçlar, birbirine yakın çıkıyor. Ancak Cumhurbaşkanlığı seçimi için, ortada bir belirsizlik var.
            Zira Cumhurbaşkanlığı için, adaylar henüz belli değil. Sadece MHP, çok önceden adayını açıkladı ve R. Tayip Erdoğan dedi. Muhalefet cephesinde bazı isimler telaffuz ediliyor ve buna göre anket yapılıyor.
            Aylardır derin bir ekonomik kriz yaşıyoruz ülke olarak. Yüksek enflasyon, yüksek kur piyasaları kavuruyor. Hayat pahalılığı baş edilemeyecek bir noktaya doğru gidiyor. Bu durumdan etkilenmeyen yok. Bu tablo, elbette halkın siyasi tercihlerini etkiliyor. Anket sonuçlarında, bunun yansımasını görebiliyorum.
            2023 yılı Haziran ayında yapılacak milletvekilliği ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri için, bu anket sonuçlarının geçerli olabileceğini düşünmüyorum. Sadece bir fikir veriyor. Çünkü o seçimlerde, çok daha beklenmedik sonuçlarla karşılaşabiliriz. Bugünkü anketler, o zaman işe yaramayabilir.
            Bunu niçin söylüyorum.
            Parlamenter sistem olsaydı, iş daha kolaydı. Partilerin alacağı oyu, kestirmek mümkün olurdu. Çünkü programları bellidir, liderleri bellidir. Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde seçim, iki ana temelde yapılıyor. Milletvekilliğinde partiler, Cumhurbaşkanlığında isimler yarışıyor. Birde ittifaklar gerçeğini göz önüne alırsak, anket sonuçlarının tam bir fikir vermediğini anlıyor insan.
            Cumhur ittifakının adayı, elbette R. Tayip Erdoğan olacaktır. Peki, Millet ittifakının adayı? O henüz belli değil. Yalnızca zikredilen isimler var. Kemal Kılıçdaroğlu, Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş. Anketlerde Erdoğan’ın karşısında, bu isimler var sayılarak soru soruluyor. Bu sonuçlar ne kadar sağlıklıdır.
            Resmi süreç başlayıp, Cumhurbaşkanı adayları ortaya çıktığında, yapılacak anketlerin daha verimli olacağını düşünüyorum. Böyle düşünmemin sebepleri var.
            Geçmiştekilere benzemeyen ve toplumda derin sancılar oluşturan, iktisadi bir kriz yaşıyoruz. İktidar mevcut ekonomi kurallarına ters, farklı bir yol izliyor. Bu yolla düzlüğe çıkılacağını hesap ediyor. Fakat gelişmeler, tam aksini gösteriyor. Bugün dünden kötü, yarından iyi bir görüntü var. Hemen herkes, bu işin sonu nereye varır diye soruyor.
            Bu tablo, seçime kadar düzelir mi? Düzelmez mi? Bu sorunun cevabı anket sonuçlarına bire bir yansıyacaktır. Üstelik seçimin kaderine, öncelikli biçimde etki edecektir. Zira şu andaki anket sonuçlarında, iktidarın ciddi bir oy kaybı içinde olduğu görülüyor.
            Cumhurbaşkanlığı için yapılan anket sonuçlarını, subjektif buluyorum. İsimler belli olduktan sonraki gelişmeleri, daha önemli görüyorum. Bugüne kadar girdiği bütün seçimleri kazanan bir isimdir R. Tayyip Erdoğan. Şartlar ne olursa olsun, kemikleşmiş bir seçmen kitlesi var.
            Millet ittifakının karşısına çıkaracağı, adayın ismi ve ağırlığı büyük önem taşıyacak. Erdoğan karizmasına denk gelecek, bir ismi aday gösterebilecek mi? Millet ittifakı bunu sağlayabilirse, ciddi bir avantaj sağlar.
            Dolayısıyla Cumhurbaşkanlığı seçiminde, iki faktör etkili olacak. Öncelikle ekonomik krizin devamı ya da sona ermesi. Çünkü bu tablo değişmezse, seçmen iktidar değiştirme arayışına girer. Bu normal bir davranıştır, geçmişte çok örnekleri görülmüştür.
            İkincisi, Cumhurbaşkanlığı adaylarının isimleridir. İktidar arayışına girmiş seçmen kitlesi, isim arar. Bu onun için vazgeçilmez bir tavırdır. Mesela 2001 krizinden sonra, böyle bir arayışa girmiş ve R. Tayyip Erdoğan’da karar kılmıştır.
            Netice itibarıyla; önce aday isimleri görelim. Sonra o günkü ekonomik tabloya bakalım. İşte o zaman anket sonuçları, bize bir fikir verebilir. Ne nasıl olur, bugünden kestirmek zor.
            R. Tayip Erdoğan, partisinin oylarının üstünde oy alabilen bir lider. Seçmenin iktidar değiştirme eğilimine, cevap verecek bir aday karşısına çıkar mı? Bekleyip göreceğiz.
            Seçim sathı mahalline girildiğinde, isimler belli olduğunda, ekonomide işler düzeldiğinde ya da düzelmediğinde, yapılacak anketlerin, bugünkü rakamlara hiç benzemeyeceği görüşündeyim.