Anılarım-38

İlk Stajım ve Etik Dışı Davranışlar
Üniversite ikinci sınıfı doğrudan geçerek Memleketim olan Gördes’e geldim. Fakat bu defa köyde kalmadım. Çünkü staj yapmam gerekiyordu. Üniversitedeki teorik bilgilerin tam olarak anlaşılması için bu bilgilerin uygulamada nerelerde kullanıldığını ne faydalar sağladığını görmek için bu mesleğin yapıldığı değişik iş yerlerinde çalışmak öğrencileri daha donanımlı hale getirecektir. O nedenle staj yapmak zorunlu hale getirilmiştir.
Öğrenciler mutlaka öngörülen stajlarını yapıp staj defterlerini temiz ve tertipli bir şekilde bölümün staj komisyonuna teslim etmesi gerekir. Staj komisyonu, bu defterleri inceledikten sonra kabul veya ret eder. Stajı ret edilen öğrenci ayni stajı yeniden yapmak zorundadır. Bir öğrenci bütün derslerini başarmış olup sadece stajları kalsa bile mezun olamaz. Stajlar üçüncü ve dördüncü sınıfa geçilen yaz dönemlerinde yapılmaktadır.
Öğretim üyesi olduktan sonraki yıllarda ben de staj komisyonunda görevlendirildim. Bu görevi yaparken de çok dikkatli olmak gerekiyordu. Çünkü çok sayıda staj defterlerini incelemek ve bunların kabul edilip edilmemesine karar vermek gerekiyordu. Bir staj defterinin hak ettiği notu vermek için dikkatli incelenmesi lazımdır. Aksi takdirde yanlış karar verme ihtimali kuvvetlidir.
Bazı açıkgöz stajyerler çıkabiliyor. Bir defasında staj defterlerini değerlendirirken şöyle bir durumla karşılaştım. Masamın üzerinde duran staj defteri yığınından sıra ile aldığım defterleri inceleyerek her birine kabul ve ret notu vererek devam ediyordum. Genelde defterlerin çoğu özgün oluyordu. Yani öğrenci staj sırasında yapılan çalışmaları kendi açıklamaları ile destekleyerek defterini düzgün bir şekilde tamamlıyordu. İncelediğim defter sayısı epey ilerledikten sonra, yeni incelemeye başladığım bir defterin sayfaları, daha önce incelediğim bir defterin sayfalarını andırmaya başladı. Bunun üzerine değerlendirdiğim defterleri yeniden tek tek inceleyerek kontrol etmekte olduğum defterle karşılaştırmaya başladım. Nihayet elimde incelemekte olduğum defterle daha önce üzerine staj olarak kabul edilebilir notu düştüğüm   defterin birbirini aynı olduğunu fark ettim. Biraz daha yakından inceleyince bu stajyerlerin ayni iş yerinde çalıştıklarını tespit ettim.  O zaman şu kanaate vardım. Bu öğrencilerden birisi staj defterini hazırlamış diğeri, hiç çalışmadan arkadaşının defterindeki staj evraklarının kopyalarını defterine koyarak sözde staj defteri hazırlamış izlenimini veriyordu. Bu durumda her ikisinin de stajını reddederek defterlerini kendilerine iade ettim. Bu öğrencileri disipline vermek de mümkündü. Ancak bu yola başvurmadım. Böylece bir ayı da aşan staj çalışmasını yeniden yapmak zorunda kalmışlardı.
Böyle stajlara naylon staj denmektedir. Etik dışı hareket eden bazı iş yerleri, bu tür sahte stajların yapılmasına zemin hazırlamaktadırlar. Yani stajyer hiç iş yerine gitmeden sahte staj defteri ile sanki staj yapmış gibi resmiyet kazanabilmektedir. Bu yüzden staj komisyonlarının vicdani sorumlulukları yüksektir. Fakat kendini geleceğe hazırlayan stajyer bir öğrenci, bu tür etik dışı davranışlara asla aklına bile getirmemelidir. Stajda yapılan işlerin teorik ve pratik yönlerini kavrayarak güzel bir Türkçe ile defterini tamamlamalı ne birinden kopya almalı ne de kopya vermelidir.
Staj yerim Manisa Tapulama Müdürlüğü idi. Önce Manisa Tapulama Müdürlüğüne gittim. Orada tapulama müdürü ve kontrol mühendisi ile tanıştım. Benim çalışma yerimin, Turgutlu’ya bağlı Çepnidere köyü olduğunu söylediler. O gün Manisa’da bir otelde kaldım.
Ertesi gün beni, Manisa Tapulama Müdürlüğünden alarak staj yerim olan Çepnidere köyüne bıraktılar. Çepnidere köyü Turgutlu’ya yakın bir derenin iki yamacına kurulmuş bir köydü. Burada 36 gün sürecek ölçme işlerinde çalıştım. Konaklamak için bana yataklı bir oda verdiler. Yemeklerimizi bir aşçı yapıyordu. Bu köyde ekip arkadaşlarımla, uyumlu bir şekilde ve çalışarak stajımı tamamladım. Staj paramı müdürlükten aldım.  Köye gelip ailemin yanında biraz kaldıktan sonra tekrar İstanbul’a döndüm. Çünkü eğitim öğretim dönemi tekrar gelip çatmıştı.
 İkinci Stajım ve Stajda Nasıl Çalışılmalı?
Üçüncü sınıfı okurken yine Ortaköy öğrenci yurdunda kaldım. Üniversiteye gidip gelmemi yaya olarak yapabiliyordum. Çünkü mesafe yaklaşık 3 km civarındaydı. Artık mühendislik eğitiminin yarısını tamamlamıştım. 1970-1971 eğitim öğretim yılı hem birinci dönem hem de ikinci dönem benim açımdan gayet sakin bir şekilde geçti. Daha önce açıkladığım görüşler ışığında derslerime ve ödevlerime çalışarak sürüp gitti. Hiçbir dersimin sınavını kaçırmadım. O nedenle üçüncü sınıfı da doğrudan doğruya geçerek staj yapmak üzere İstanbul’dan ayrıldım.
Mühendis diploması alabilmek için yetmiş iki iş günü staj yapma işini tamamlamak gerekiyordu. Manisa’nın Turgutlu ilçesine yakın Çepnidere köyünde yapmış olduğum staj defterim, komisyon tarafından incelenerek kabul edildi. Bu defa staj yerim Aydın ilinin Çine ilçesinin Karpuzlu nahiyesi idi. Stajımı yine Tapulama Müdürlüğünde yaptım.
Şimdi staj yapıyor olsam farklı kurumları seçerdim. Böylece farklı deneyimler ve bilgiler edinebilirdim. Çünkü harita hizmetleri, çok değişik alanlarda verilmektedir. Tapulama Müdürlükleri, Kadastro Müdürlükleri, Özel sektör de Müteahhitler (yükleniciler), Karayolları Genel Müdürlüğü teşkilatları, Harita Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri, Maden Ocakları, Toplu konut İnşaatları, Belediyelerin harita müdürlükleri gibi haritaya dayalı hizmet sunan her yerde harita mühendisi öğrencileri staj yapabilirler.

Bir stajyer öğrenci, amirleri tarafından verilen görevi noksansız yerine getirmeli. İş yerine saatinde gelmeli, kurumdaki çalışanlara karşı saygılı davranmalı. Öğrenme odaklı çalışmalı. Anlamadığı konuları gün boyunca not etmeli ve kendi imkanları çerçevesinde araştırmalı ancak yanıtını bulamadığı hususları yeri ve zamanı gelince iş yeri amirlerine saygı çerçevesinde sormalıdır. Bir stajyer öğrenci öyle bir kanaat uyandırmalıdır ki, bu stajyer hakkında amirleri,  “Bu genç çok saygılıdır, çok çalışkandır. Üzerine aldığı görevi noksansız yapmaktadır, bununla çalışılır, buna bir iş emanet edilebilir, işini hakkıyla yapmaktadır” diyebilsinler.” Bir stajyer, amirlerinde böyle bir kanaat uyandırarak stajını tamamladığı takdirde geleceğe yönelik iyi referanslar da elde etmiş olur. Bu referanslar iş bulmada kendisine yardımcı olacaktır. Hatta bu iş yerinin yöneticisi kendisine” Evladım mezun olduktan sonra buraya gel ve bizimle çalış. İşin burada hazır” şeklinde teklifte de bulunabilirler. Onun için staj yerleri öğrencilerin gelecekte mesleklerini sürdürebilecekleri yer de olabilir. Eğer stajyer verilen işleri angarya gibi görürse, hoyrat davranırsa, işine geç gelirse belki orta derce ile stajını tamamlar ve amirlerinin hafızasında silik bir izlenim bırakır. Böyle bir stajyere kimse bir işe girmede yardımcı olmak istemez. O nedenle bir stajyer, çalışmalarını bu farkındalık çerçevesinde yapmalıdır.
Karpuzlu yerleşimi ilginç topografik ve jeolojik oluşumlara sahiptir. Karpuzlu sırtını bir dağ silsilesine dayamıştır. Bizim ölçü yaptığımız bölge bir dağ uzantısının yamacında idi. Bu yamaçlarda zeytinlikler vardı. Karpuzlu’nun arkasında dağa doğru yükselen bu zeytinliklerde ev büyüklüğünde taşlar vardı. Renkleri koyu gri olan bu taşların görünümü insanı şaşırtıyordu. Burada da yemeğimiz köylüler tarafından veriliyordu. Konaklama yerimiz köy içinde idi. Yaptığımız ölçülerden, çalışmalardan ilginç olanları staj defterime kaydettim. Böylece bu çalışmaları deftere yazarken, üzerinde yeniden düşünülüp yapılan iş daha iyi anlaşılıyor ve özümsenmiş oluyordu. Şayet anlaşılmayan bir nokta kalırsa müdürlükteki kontrol mühendisine sorarak öğrenebiliyordum.
O nedenle staj defterlerine önem vermek mesleki açıdan ilginç problemleri belgeleri ile birlikte deftere geçirmek mühendislik eğitiminin önemli adımlarından biri olmaktadır. Staj süresi boyunca karşılaştığım ilginç mesleki çalışmaları staj defterime işledim. Böylece Karpuzludaki 36 günlük ikinci stajımı da tamamlamış oldum. Eğer bu stajım da kabul edilirse, önceki stajla birlikte mühendis diploması almak için gereken staj koşulu yerine gelmiş oluyordu.
Aydın’daki stajdan sonra Gördes’e uğrayıp biraz kaldıktan sonra tekrar eğitime başlamak üzere İstanbul’a döndüm. Yine Ortaköy Öğrenci Yurdu’nda kalmaya devam ettim. Stajım kabul edildi.