Toplumun her bireyi, her açıdan sağlıklı olursa insan ilişkileri de bir o kadar iyi olur. Toplum içinde bir bireyin yanlış düşünmesi, bütün toplumun yanlış düşünmesine neden olabilir. Zaman geçtikçe toplum bunun o kadar etkisine girebilir ki bu sefer toplum bireylerin yanlış düşünmelerini sağlayabilir. Ön yargı işte bunlardan biridir.
Bir olayı ilk defa yaşama veya bir insanla ilk karşılaşma… Her insanda farklı izlenimler oluşturduğu kesindir. Kimi insan karşısındakiyle ilgili güzel şeyler düşünürken kimi de tam tersi şeyler düşünebilir. Böyle bir gerçek var. Bir yerde okumuştum, iki insan karşılaştığında oluşan ilk yargı üç saniye gibi çok kısa bir zamanda oluşuyormuş, sonrasında bu yargıyı değiştirmek çok uzun yıllar gerekiyormuş.
Bunun doğru olduğunu, şöyle sözleri duyduğumuzda düşünebiliriz: “Ben seni böyle düşünmemiştim, seninle ilgili çok farklı düşünmüştüm.”gibi. Ön yargı, zihnimizin at gözlüğüdür. Bir insan ya da olayla ilgili yeterli bir bilgi edinmeden, peşin hüküm verme durumudur. Bu davranış insanlara karşı olduğu gibi, bir düşünceye, belli bir topluluğa ya da nesnelere karşı da olabilir. Bazı insanlar bunu alışkanlık hâline getirir. Bu, olumlu olduğu gibi genellikle olumsuz olarak karşımıza çıkar. Düşünmeden, anlamadan karar vermektir. Biraz da acele ederek karar vermekle ortaya çıkar. Aslında hiçbir şey göründüğü gibi değildir. Biraz sorgulandığında gerçekler çok farklı bir biçimde karşımıza çıkabilir. Bu yüzden bir insan hakkında ya da bir olay karşısında çok acele fikir beyan etmek kesinlikle doğru değildir.
Bu konuda örnek vermek gerekirse bazen öğrencilerimizle ilgili farklı durumlar yaşayabiliyoruz. Bir öğrenci okul saatlerinde dersleriyle ilgili hiçbir çalışma yapmıyorsa öğretmenin gözünden düşebilir. Her gün okulda, sıranın üzerine yatıp yatıp günü bitirmesinin nedeni biraz araştırıldığında ortaya farklı durumlar çıkabilir. Bu öğrenci, okul çıkışı geç saatlere kadar ailesini geçindirmek için bir işte çalışıyor olabilir. Küçük çaplı araştırmayla böyle bir durumda aile için yardım yapılacak her türlü destek sağlanacaktır. Ya da bunun tam tersi de olabilir. Öğrenci tüm gece uyku problemi yaşayabilir veya bilgisayarda oyun başında vakit geçirebilir. Yine biraz araştırdığımızda ailevi problemleri olduğunu görebiliriz. Mutlaka ters giden bir şey vardır. Dinlemeden, anlamadan karar vermek, bir davranışta bulunmak öğrenciyi tamamen kaybetmemize neden olabilir.
Peki ön yargılı olmamak için ne yapmak gerekir? Ön yargıda bulunmamak için karşılaştığımız insan ya da durumla ilgili hemen karar vermemek gerekir. İnsanları etiketlemek çok kötü bir davranıştır. Biraz beklemek, fırsat vermek en iyisi. İyi bir gözlem yapılırsa, peşin hüküm verilmezse önyargılarımızdan kurtulmuş oluruz. Kısaca hayat çok kısa ve yaşamak çok güzel. Ön yargılarımızla hayatı kendimize zehretmeyelim. Bu bilinçle davranırsak insan ilişkilerimiz olumlu yönde gelişir. Yapacağımız her çalışmada ön yargılarımızdan kurtulursak çok başarılı ve anlamlı çalışmalar ortaya çıkarabiliriz. Kısaca ön yargılarımızın esiri olmayalım lütfen!
YORUMLAR