Yangın-13

Akhisar ' Hurra!' ' Hurra!' sesleriyle çınlıyordu. Akhisarlı Rumlar ve Ermeniler, bayramlık yeni elbiselerini giyerek sokakları doldurmuş, hemen hepsi içkili, laternalar[1] çalıp, Yunan bayraklarıyla donattıkları zafer takları altında sel gibi akarak çılgınca eğleniyorlardı. Kiliselerin çan sesleri ortalıkta yankılanırken, minareler ıssız, Rum ahali coşkulu, Türkler ise pusmuş bir halde evlerine kapanmış, dehşet ve korku içinde başlarına gelecekleri düşünmeye başlamışlardı.
               Albay Kâzım Bey'in yardım çağrısı üzerine 14. Kolordu Kumandanı Yusuf İzzet Paşa, Soma'daki 188. Piyade Alayı'na Akhisar'a hareket emrini vermişti. Yüzbaşı Kemal Bey komutasındaki 120 er ve 4 ağır makineli tüfekten oluşan bu birlik, Kırkağaç ve Bakır üzerinden geçerek Süleymanlı sırtlarında mevzilendi. Türk kuvvetleri Akhisar'a saldırı hazırlığında iken Yunan kuvvetleri alelacele şehri terk ettiler.
               Albay Kâzım Bey, Akhisar dışındaki bağ evinin küçük odasında kendisine gönderilen telgrafı okuduktan sonra Bekir Sami Bey'e dönerek:
               -Yusuf İzzet Paşa, Bandırma'daki İngiliz temsilcisi Yüzbaşı Hadghinson'a verilmek üzere Akhisar'ın işgalini protesto eden bir nota göndermiş. Ayrıca İstanbul Harbiye Nezareti' ne gönderdiği raporda; '188. Alay'ın, Akhisar'a yaklaşık 2 saat mesafede kalacağı, Yunanlıların kuzeye doğru hareketi devam ederse alayın mukavemet edeceğini bildirmiş.
               -Bir Yunan birliğinin, üstlerinden emir almadan bu derece ilerlemesini herhalde İzmir'deki Yunan işgal kuvvetleri kumandanı Albay Zafiryos da hoş karşılamayacaktır. Askerlikte böyle disiplinsiz davranışlar cezasız kalmaz, bu birliğin kumandanı mutlaka cezalandırılacaktır umarım, dedi Bekir Sami Bey.
               Kâzım Bey, elindeki telgrafı masanın üzerine bırakırken:
               -Doğru, bence de cezasız bırakmazlar. Bir fatih gibi şehre girse de sonu hüsran bir vaziyette avdet etmesi mağrur işgal ordusu adına utanç verici. Bu disiplinsizliğin cezası en az 20 gün hapis cezasıdır, diyerek Bekir Sami Bey'i onayladı.
               - Yunan birliğinin apar topar Akhisar'dan çekilmesi, yerli Rumlar ve işbirlikçileri arasında hayal kırıklığı yaratacaktır. Bu vaziyetten istifade etmek lâzım.
               -Evet, işgalcilerin düştükleri bu acziyet ;  Türkler arasında da mukavemet fikrinin itibar görmesine vesile olacaktır.
               Gerçekten de; Akhisar'ın Rum mahallelerindeki telaşa karşılık, genellikle Rumelili göçmenlerin oturduğu Türk mahallelerinde bir kıpırdanma başlamıştı. Yavaş yavaş Yunan'a karşı vatanı koruma ve silahlı direniş düşüncesi yeşermeye başladı.
                                                                                                                                                 
               Akhisar'daki bu başarısızlıklarına rağmen Yunanlılar, 12 Haziran 1919 günü Bergama'ya girdiler. Ancak, Soma'da bulunan Yüzbaşı Kemal Bey komutasındaki bir müfreze ile Balıkesir, Soma ve Kırkağaç'tan derlenmiş müfrezeler ve Akhisar'dan ise Parti Pehlivan Ağa ile Hafız Hüseyin Bey'in emrindeki Millî Kuvvetler Bergama'ya bir baskın düzenlediler. Bu baskın sonucunda Yunanlılar ağır kayıplar vererek geri çekildiler ancak Menemen'de büyük katliam yaptılar. Yunanlıların Akhisar'ı terk etmelerinden on gün sonra, 20 Haziran 1919 günü Akhisarlılar Belediye Başkanı Ali Bey'in öncülüğünde, Yunan işgaline karşı direnmek üzere ' Redd-i İşgal Cemiyeti' kurdular. Bu cemiyetin kurucuları arasında Parti Pehlivan Ağa da vardı. 1919 Haziran ayı içinde kurulmuş olan Akhisar cephesine Binbaşı Konyalı Hüsnü Bey komuta etmekteydi. Manisa'daki Yunan kuvvetleri Salihli ve Akhisar'ı her an işgal edebilecek bir konumda idiler.
               Akhisar Redd-i İşgal Cemiyeti'nin kurulmasından hemen sonra Karaosmanoğlu Halit Paşa da, Akhisar'a gelerek Millî Mücadeleye katılmıştır. Halit Paşa yüz adamıyla birlikte Tirkeş- Harmandalı cephesini kurarak mücadeleye başlamıştır.
                                                                                         ***
-AKHİSAR-
7 TEMMUZ 1919
 
               -Soma, Akhisar ve Saruhanlı Hattı'nda güçlü bir cephe oluşturduk. Lakin Gölmarmara'dan kötü haberler geliyor. Rum çeteleri baskınlarını arttırmışlar, ihtimal Yunan Ordusu'nun o tarafa celbini temin için çalışıyorlar. O havalideki kuvvetlerimizi takviye etmemiz lâzım.
               Kâzım Bey'in bu kaygılarını Bekir Sami Bey de destekledi:
               -Evet, hiç vakit kaybetmemeliyiz. Parti Pehlivan Ağa'ya bakarak konuşmasını sürdürdü:
               -Pehlivan, müfrezen bir hayli güçlendi, yeni iştirakler olduğu söyleniyor.
               -Evet, Sami Bey; bugün Yeniceli iki nefer daha müfrezeme dâhil oldu. Efelerimin sayısı 50'yi buldu. Burada kâfi derecede savaş tecrübesi de edindiler. O havaliyi az çok bilirim, ben ve müfrezem verilecek emir ve vazifeye hazırız.
               -Pekâlâ, siz derhal Gölmarmara'ya hareket edin. Gölmarmara- Bintepeler havalisi önce Allah'a sonra sizlere emanet!
               -Emredersiniz! Hemen hazırlıklarımızı yapıp çıkıyoruz! Hakkınızı helal edin!
               -Helal olsun Pehlivan! Allah yardımcınız, gazanız mübarek olsun!
               Parti Pehlivan Ağa elli kişilik kuvvetiyle hemen Gölmarmara'ya doğru hareket etti.
               Bir müddet sonra Akhisar'dan gelen bir posta nefes nefese merdivenlerden çıkarak Albay Kâzım Bey'e bir mektup uzattı. Kâzım Bey, alelacele mektubu açtı. Birden yüzü değişti. Mektubu yanında bulunan Bekir Sami Bey'e uzattı.
Bekir Sami Bey'in de yüzü birden değişti, gözleri dolu dolu olduğu halde odadakilere dönerek:
               -Halit Paşa' Bugün Akhisar'ın güneyindeki Papazlı'da bulunan çiftliğinde' Kalabalık bir Rum milisin çiftliği kuşatması neticesinde girdiği müsademede' Arkadaşlarıyla birlikte şehit düşmüş' Rumlar, Paşa'nın başını keserek, bir sırığa takıp Papazlı'da gezdirdikten sonra, bir Türk köylüsüne vererek Akhisar'daki alay karargâhına göndermişler, Allah rahmet eylesin!
-Karaosmanoğlu Halit Paşa kanının son damlasına kadar vuruşarak şehadet şerbetini içmiştir. O, büyük bir kahraman yiğit bir cengâverdir. Yaptığı hizmetler ve gösterdiği kahramanlıklarla bu milletin sinesinde ebediyen yaşayacaktır. O, İstiklâl Harbimizin ilk şehitlerindendir. Allah rahmet eylesin, Nur içinde yatsın!
               Halit Paşa'nın şehit edilmesi, odada bulunanları hüzne boğmuştu. Paşa bu yörede çok sevilen ve sayılan bir insandı. Akhisar'daki millî alay onun öcünü almak için ant içti.
               24 Temmuz 1919 günü Papazlı Köyü'ne doğru gelmekte olan bir Yunan birliği, Kuvayı Millîye güçleri tarafından baskına uğratılmış ve düşman üçü subay, beş yüz kadar kayıp vermiştir.
[1] Bir çeşit çalgı.