Sakarya Meydan Muharebesi Tarihi Milli Parkı

SAKARYA MEYDAN MUHAREBESİ TARİHİ MİLLÎ PARKI, POLATLI
Üç gün önce, bir sebeple Ankara'ya giderken Polatlı yaklaşımında yol boyunca İstiklâl Harbinin dönüm noktasını oluşturan bu bölgeyi tanıtan büyük tanıtım levhaları bizi davet ediyordu ve dönüşte uğrayalım diye niyet ettik. Zaten son yıllarda daha az gittiğimiz Ankara seyahatlerinde hava yolunu tercih ettiğimizden, kara yolu seyahatini özlediğimizi fark ettim.
Dönüşte, Polatlı'yı 3-5 km geçince uzaktan fark edilen 35 metrelik Kartaltepe Mehmetçik anıtına varmadan sağ tarafta Duatepe ve Basrikale Tepe siperleri yoluna giriyoruz. Bir rehberimiz yok, yol sakin. Demiryolu hemzemin geçitinden sonra soluk bir Duatepe levhası dışında yol göstericinin olmadığı (yenileri eklenmeli bence) dar fakat bakımlı yolda ilerliyoruz. Uzaktaki yüksek tepenin zirvesindeki anıta benzer yapıyı görünce, herhalde orası olmalı deyip devam ediyoruz. Yaklaşınca Orman Genel Müdürlüğü Millî Parklar biriminin yaptırdığı, üzerinde parkın adını taşıyan bir yazı olan ahşap takın altından geçip zirveye ulaşıyoruz.
DUATEPE
Otoparkta sadece iki araç var. Güvenlik de görmedik. Bir aile ziyareti tamamlamış, karpuz yiyorlar. Selam verince ikram etmek istediler. Teşekkür edip devam ettik. Ağaçlandırma, temizlik ve tesisler güzel. Hemen sağda Mustafa Kemal Paşa elinde bir dürbün, oturur halde Sakarya Meydan Harbinin olduğu çok geniş Sakarya ovasını gözlüyor. Sağ arkasında ise emir subayı temsil edilmiş, o da oturur halde. Resimleri çekiyor, o noktadan ovayı seyrediyor ve harbi hayal ediyoruz. Sakarya Meydan Harbinde Yunan'dan alınan ilk tepe burası imiş. Seksen bir şehit verilerek. Neden "meydan" kelimesinin kullanıldığını da, bu geniş ovayı görünce daha iyi anladım.
YUNAN İZMİR'DE DURMUYOR
Arkasındaki İngiliz ve ABD desteği ve gemileriyle güzel İzmir'e çıkan Yunan birlikleri hızla Anadolu içlerine ilerliyorlar. İlk yaktıkları şehir Millî mücade direnişinin kahramanları Kuvayı Milliye faaliyetlerinin merkezindeki Gördes. Kayacık, Demirci, Selendi, Sındırgı, Alaşehir bölgesi Yunan askerlerini çok meşgul ediyorlar."Çete" de denen gönüllü Kuvvacı Türk çocuklarının bu dağlık bölgedeki cansiperane mücadelesi dillere destandır. İkmal yollarının güvenliği için bölgede tutulan 10-12 bin Yunan askeri, Ankara'yı rahatlatıyor.
1. VE 2. İNÖNÜ ZAFERİ
İnönü zaferlerinin ard arda kazanılması ile Yunan, Anadolu'da işinin pek kolay olmayacağı, Türkleri sürüp çıkarmanın zorluğunu fark edince, daha büyük ordu için asker toplayıp sevk ediyorlar. Bu sebeple Kütahya Eskişehir Muharebelerini kaybedip, işte bu son savunma hattına kadar çekiliyoruz.
SAKARYA MEYDAN SAVAŞI
Sakarya Meydan Savaşı denince yeri, Marmara bölgemizdeki Sakarya ili zanneden az değildir ülkemizde. Gençler buralara okullar ve STK'lar marifetiyle getirilmediğini sürece, bu algı (bilgi?) devam edecektir. Duatepe'den harbin olduğu çok geniş Sakarya ovasını görünce, o şartlarda harp yönetmenin ne olduğu hissediliyor. Her iki tarafta onbinlerce asker, top, tüfek ve insan sesleri. Ölüm kalım mücadelesi. O günleri bilmeyen, hissetmeyenler kendilerine her ne sıfat yakıştırsalar da, vatanı "hakkıyla" sevemezler kanaatindeyim. Çok konuşanların az iş ürettikleri, pek çoğumuzca bilinmektedir.
DUATEPE ANITININ YAPILIŞI
Kurtuluş Savaşının dönüm noktası sayılan Sakarya Meydan Savaşının yapıldığı son savunma hattı üzerindeki Duatepe, Kartaltepe, Gazitepe, Türbetepe ve Mangal dağı ağaçlandırılmış. Duatepe’de Ekim 1999 tarihinde çalışmalar başlamış ve 20 bin ağaç dikilmiş ve anıt tamamlanarak 12 Eylül 2000 tarihinde açılmış. Duatepe Anıtı otopark, bağlantı yolu, yürüme yolu, tören alanı ve anıt olmak üzere beş kısımdan oluşuyor. Anıt duvarlarında Duaepe’deki 81 şehidin pirinç harflerle yazılmış isim ve bilgileri yer alıyor. Anıt ve heykeller Devlet Sanatçısı heykeltıraş Metin Yurdanur tarafından yapılmış.
DUATEPE'NİN ÖNEMİ
Başkomutan Mustafa Kemal'in 10 Eylül 1921 tarihinde başlattığı taarruzla düşmandan geri alınan ilk tepedir Duatepe. Duatepe, düşmanın durdurulduğu, Adalar Denizine (Ege) dökülünceye kadar kovalandığı, sonu aydınlık bir sürecin başlangıç noktasıdır. Anıt simgesel olarak Anadolu halkının Mustafa Kemal Paşa önderliğinde coşkun bir ırmak gibi zafere ve uygarlığa koşma öyküsünü anlatıyor.
DUATEPE ZAFER ANITI
Tepenin en yüksek yerinde yürüme yolundayız. Uzaktan görülen anıta doğru ilerliyoruz. Ortada bir tören alanı, iki yanda izleyici tribünleri ve karşımızda Mustafa Kemal’in şahlanan atının üzerinde taarruz halindeki heykeli. Yanında diğer süvarileri. Karşıdan bakıldığında sağ geri planda yer alan Mustafa Kemal, İsmet ve Fevzi Paşaların heykelleri emir komuta birliğini; sol geri plandaki Mustafa Kemal Paşa’nın yanındaki Halide Edip Adıvar’ın heykeli ise Türk kadınının Kurtuluş Savaşına katkısını anlatıyor. Ancak bu bilgiler orada yeterince yer almıyor. En azından, heykellerin kim olduğunu açıklayan bilgilendirme yazıları olmalı.
KIRIK KABURGA İLE SAVAŞ VE AZİM
Duatepe, Mustafa Kemal Paşa’nın Gazitepe'de attan düşmesi sonucu kaburga kemiklerinin kırılmasına rağmen görevini ısrarla sürdürdüğü, bu nedenle Türk’ün azim ve kararlılığının simgesi olmuştur. Anıtta bulunan iki bayraktan biri 38. Alay’ın sancağını, diğeri ise Türk Bayrağını ifade eder.
DUA
Ziyaret sırasında, yarım saat sonra göreceğimiz Kartaltepe Anıt ve Müzesinin aksine yapayalnızdık. Dönüş yolundayken bir aile daha gelmişti. Duatepe'de vurulan 81 şehit ve gazilerimiz ile başta M.Kemal Paşa olmak üzere, zamanın bütün komutan ve askerlerine (hemen hepsi rahmetli oldu) üç ihlas bir fatiha okuyup armağan ettik.
KARTALTEPE'YE DOĞRU
Duatepe’nin doğasını korumak adına gidiş yolu ve dönüş yolu farklı güzergâhlardan, tek şeritli, temiz ve bakımlı. Polatlı İzmir yoluna çıktık. Birkaç yüz metre sonra sağdaki bir tabela uyarısıyla yan yola girip, üst köprüyoldan Mehmetçik Anıtı ve müzesine doğru gidiyoruz. Geniş otoparkında çok sayıda ziyaretçinin olmasına seviniyoruz. 35 metrelik dev Mehmetçik anıtı/heykeli Türkiye'deki ikinci en büyük anıtmış.
MÜZE
Üç katlı, özel tasarımlı bir müze. Giriş ücretli. Pahalı değil. 65 yaş üzerine ücretsiz. Bir rehber eşliğinde küçük gruplara her eser ve tablo anlatılıyor. Sadece Sakarya Harbi değil, Türk tarihinin başlangıcından bugüne, mum heykeller, sesli ve görsel sunumlar, üç boyutlu tarih sahneleri vs.
SONUÇ
Mutlaka ailemizle birlikte gezilmesi gereken yerlerin başında burası. Okullar buralara gezi planlamalı. Tarih bilinci olan, vatana ve millî kültürüne bağlı, geçmişimizi ve zamanı doğru anlayan donanımlı nesillerin, ancak sanat gücü yüksek, bilinçli gayretlerle yetişebileceğini düşünüyorum
Selâm ve saygılarımla.
Not: Geçen yıl (2023) Zafer Bayramında Kocatepe'ye gece yarısında Şuhut'tan başlayan 4 saat süren zorlu Zafer Yürüyüşünden sonra bu yıl da böyle bir ziyaret çok güzel oldu. Bu eserlerin yapılışında emeği geçen herkese şükranlarımı sunarım.